
Yas Süreci
Keder deneyimi bir insanın tamamen kurtulabildiği bir deneyim değildir, ancak zaman genellikle yoğunluğunu etkiliyor. Kişinin yaşamına uzun süre hâkim olan ve günlük işleyişe uzun süre etkilediğinde psikolojik yardım gerekir.
Ölüm ya da bir ilişkinin dağılmasıyla sevilen birini kaybetmekten dolayı yaşanan birçok zorluklardan biri, sevilen kişinin yokluğunda yeni gerçeğe uyum sağlamaktır. Bu genellikle yeni bir geleceği öngören yeni bir rutinin geliştirilmesini ve hatta yeni bir kimlik duygusunun benimsenmesini gerektirir
Keder deneyimi bir insanın tamamen kurtulabildiği bir deneyim değildir, ancak zaman genellikle yoğunluğunu etkiliyor. Kişinin yaşamına uzun süre hâkim olan ve günlük işleyişe uzun süre etkilediğinde psikolojik yardım gerekir. Bu durumda en az bir yıl veya daha fazla süren ve kişinin işlevselliğini bozan bir keder durumudur. Uzun süreli belirtiler şunları içerebilir:
• Yoğun hüzün
• Ölümle veya ölümünü çevreleyen koşullarla meşgul olma
• Özlem
• Boşluk veya anlamsızlık duyguları
• Mutlu anıları hatırlama güçlüğü
• Ölenlerin anımsatılmasını önleme
• Kişisel menfaatleri veya planları takip etme arzusunun olmaması
• Acılık veya öfke
Yasın Aşamaları:
1969'da, Elisabeth Kubler-Ross, beş safha belirlemiştir:
Red
Öfke
Pazarlık
Depresyon
Kabul
Kubler-Ross ilk başta ölümle ilişkili keder sürecini göstermek için bu modeli geliştirdi, ancak sonunda modeli her acı için geçerli buldu. Kubler-Ross, herkesin kederin beş evresinden en az iki tanesini yaşadığına dikkat çekti ve bazı insanların yıllar boyunca ya da hayat boyunca bazı aşamaları tekrar yaşayabileceğini kabul etti.
Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı (DSM)’ye Göre Yas
DSM ölümü bir bozukluk olarak tanımlamaz, ancak majör depresyon ya da ölümün travmasına bağlı akut stres ya da travma sonrası stres gibi rahatsızlıklar gibi daha önceden var olan koşullar, ölümü zorlaştırabilir. Yasın normal belirtileri depresyondakileri taklit edebilir, ancak bu belirtiler genellikle kaybın ikinci ayı içinde geçer. Depresyona karşı savunmasız olanlar için üzüntü, depresif bir olayı hızlandırabilir ve halihazırda depresyon geçirenler için ölenler depresyonla uzatılabilir ve kötüleşebilir. Kederini depresyondan ayıran şey, keder duygularının özellikle kaybı veya ölüme bağlı olduğunu ve depresyonun, değersizlik, çaresizlik ve sevinç eksikliği ile karakterize olduğunu göstermektedir.