Sosyal Fobi
Sosyal fobi insanlarla etkileşimimizi direkt etkiler. Hatta ağır bir sosyal fobi, akran ilişkilerinin ve mahrem ilişkileri, kariyeri, evliliği, terfi ve sosyal destek ağlarının kurulmasını engelleyerek kişiyi izole bir hayata sokabilir.
Sosyal fobi, fobik anksiyete bozuklukları içinde bireyi en çaresiz bırakanıdır. Diğer fobik bozuklukların aksine sosyal fobi insanlarla etkileşimimizi direkt etkiler. Hatta ağır bir sosyal fobi, akran ilişkilerinin ve mahrem ilişkileri, kariyeri, evliliği, terfi ve sosyal destek ağlarının kurulmasını engelleyerek kişiyi izole bir hayata sokabilir. En yaygın görülen anksiyete bozukluğu olarak sosyal anksiyete bozukluğu yaşam boyu yaygınlık oranlarında depresif bozukluk ve alkol bağımlılığından sonra gelen üçüncü en yaygın psikolojik bozukluktur. Sosyal fobi aynı zamanda hem alkoizm hem depresyon için bir risk faktörüdür.
İnsanların bir miktar çekingen olması ve bazı durumlarda utanç duyup yüzlerinin kızarması, ellerinin terlemesi, kalabalıklar karşısında konuşurlarken veya iş hayatında bir sunum yaparken heyecanlanmaları çok olağandır, hatta bunların olmaması gariptir. Ancak bu çekingenlik ve heyecanlanma nereye kadar normaldir? Stres ve gerginlik belirli bir düzeye kadar başarıyı arttırıcı bir faktördür. Diyebiliriz ki hiç stres ve gerginlik yaşamayan bir kişinin hayatta başarılı olması mümkün değildir, bu bizi daha hazırlıklı olmaya, daha fazla çalışmaya, imajımızı, insan ilişkilerimizi ve işimizi korumak için mücadele etmeye şartlar. Ancak stres arttıkça, bu yöndeki etkinliği azalır, stresten dolayı aslında normal koşullarda daha iyi yapabileceğimiz şeyleri, çözebileceğimiz sorunları, üstesinden gelebileceğimiz dertleri büyütür, kafamızda büyüttükçe endişeye kapılır ve sonuçta başarısız oluruz. Yani stres ve başarı arasındaki ilişki bir yerden sonra tersine döner, buna Yerkes-Dudson kuralı denir. İşte ; stres ve gerginlik kişiyi bu ters tarafa geçirmeye başladıysa, kişi iş hayatında gelebileceği noktalara gelemiyorsa, duygularını yakınlık duyduğu kişiye aylarca söyleyemiyorsa, 3 ay sonra yapacağı bir toplantı veya konuşma nedeniyle şimdiden uykusu kaçıyor ve toplantıya çok iyi hazırlanmış olduğu halde elindeki notları dahi heyecandan karıştırıyorsa, bu noktada çekingenlik ve utangaçlık pozitif duygular olmaktan çıkar ve artık soysal fobik davranış biçimi yerleşmiştir denilebilir.
Sosyal fobi kadınlarda erkeklerden iki kat daha fazla görülür, başlangıcı ise genelde ergenlik yıllarıdır. Kadınların %8’inde, erkeklerin ise %4’ünde sosyal fobi görülmektedir. Kendisinde sosyal fobi olduğunu düşünen herkesin mutlaka tedavi olması gerekir, çünkü bu rahatsızlık kişinin zekâsıyla eğitim düzeyiyle alakalı olmadığından, kişi rahatsızlığını fark edip bundan dolayı büyük üzüntü duyar, hak ettiğim hayatı yaşayamıyorum duygusu kişiyi mutsuz eder. Bu nedenle sosyal fobik kişilerin büyük kısmında kronik depresyon hali de eklenir, hatta kişiler bu sıkıntıyla baş etmek için alkol ve özgüvenini arttırdığını düşündüğü başka maddelerden medet ummaya başladıklarından, bağımlılık da bu grupta oldukça sık rastladığımız bir yan problemdir.
